73. Gebiedende wijs
De gebiedende wijs krijgt geen -t, behalve in enkele vaste zegswijzen en als er u (als onderwerp) bij staat.
Red het milieu. Meld u aan. Word lid. Komt dat zien! Loopt u door.
Voor de gebiedende wijs wordt – op een enkele uitzondering na – de ik-vorm gebruikt: Ik ga naar huis. Ga naar huis! Ik word lid. Word lid! Alleen in enkele vaste formuleringen of oude zegswijzen komt er -t achter: Bezint eer ge begint. Verheft uw hart. Komt dat zien. Beidt uw tijd.
De gebiedende wijs met u krijgt wel een t: Draait u zich even om. Loopt u door. Wendt u zich tot de directie. Maar u moet dan wel het onderwerp van de zin zijn. Dat is niet het geval als u vervangen kan worden door uzelf. Vergelijk de volgende voorbeelden:
- Hoed u voor charlatans. (u = uzelf) ↔ Hoedt u zich voor charlatans.
- Kleed u maar weer aan. (u = uzelf) ↔ Kleedt u zich maar weer aan.
- Meld u aan. (u = uzelf) ↔ Meldt u zich aan.
Bij de werkwoorden houden, glijden, rijden, snijden en uitscheiden is in de gebiedende wijs de vorm zonder -d het gebruikelijkst: hou op, glij niet uit, rij zachter, snij door, schei uit.