Na bepaalde voorvoegsels of woorden die daarop lijken, komt er een streepje in samenstellingen; na veel andere niet.

niet-roker, ex-trainer, co-auteur, antiwesters, microkosmos

Na de volgende voorvoegsels komt standaard een streepje:

Als zulke woorddelen niet als voorvoegsel fungeren maar een andere functie of betekenis hebben, komt er geen streepje. Voorbeelden zijn: interimbureau (uitzendbureau), oudgediende, sintkostuum. Ook los schrijven komt voor: oud papier, bijna klaar, de bijna mooiste villa.

Na niet komt een streepje als het woord een duidelijke tegenstelling met een ander woord uitdrukt of als de combinatie een vast begrip is:

- Wij zijn een niet-commercieel bedrijf. (tegenstelling met commerciële bedrijven)

- De eiser werd niet-ontvankelijk verklaard. (vast juridisch begrip)

In combinatie met zelfstandige naamwoorden, en in langere samenstellingen, komt na niet vrijwel altijd een streepje: niet-ingezetene, niet-roker, niet-aanvalsverdrag, niet-rokengedeelte.

Bij voorvoegsels of vergelijkbare woorden die hierboven niet zijn genoemd, is een streepje mogelijk, maar doorgaans niet echt nodig voor de leesbaarheid. In deze spellinglijst staan deze combinaties als één woord vermeld. Als dat een moeilijk leesbaar woord oplevert, staat er een variant bij met een verduidelijkend streepje (zie ook regel 66).

Voorbeelden van zulke voorvoegsels of vergellijkbare woorden:

anti - antiaanbaklaag

a - asociaal

bio - bioafval

bruto - brutogewicht

concept - conceptakkoord

des - desinfectie

hetero - heterostellen

loco - locoburgemeester

micro - microchip

netto - nettoloon

oer - oervervelend

ontwerp - ontwerpbesluit

post - postdoctoraal

privé - privévliegtuig

pseudo - pseudowetenschappelijk

quasi - quasiverbaasd

semi - semibungalow

standaard - standaardprocedure

sub - subcommissie

trans - transoceanisch

vice - vicepremier

Na veel van de genoemde voorvoegsels is een streepje in de praktijk vrij gebruikelijk (loco-burgemeester, quasi-verbaasd, vice-premier), en ook zeker niet fout. In de spellinglijst worden ze aan het bijbehorende woord vast geschreven, maar zijn er vaak varianten opgenomen met een facultatief streepje (zie regel 66).

In nogal anti-voetbal zijn (= tegen voetbal zijn) is het streepje na anti duidelijk het gebruikelijkst. Daarnaast bestaat antivoetbal als vast begrip, in de betekenis ‘extreem defensief voetbal’: Zij spelen antivoetbal.

Meer over combinaties met bruto, netto en standaard staat in regel 47.

Ook als het voorvoegsel zelf geen streepje vereist, is een streepje altijd verplicht in de volgende gevallen:

- Bij klinkerbotsing, dat wil zeggen: als er twee klinkers naast elkaar staan die als één klank kunnen worden uitgesproken terwijl dat niet de bedoeling is: netto-inkomen, privé-eigendom, pseudo-intellectueel. (Zie regel 58 voor de klinkercombinaties waarvoor dit geldt.)

- Voor een hoofdletter: inter-Europees, oer-Engels, on-Amerikaans, trans-Atlantisch (zie ook regel 50). Bij namen van talen gaat het anders: Oudengels (zie verder regel 36).

Na de voorvoegsels co-, de-, pre-, pro- en re- is het streepje niet verplicht: coauteur, copiloot, demilitarisering, preadvies, prowesters, repatriëren. Het mág wel worden ingevoegd: co-piloot, co-schap, pre-advies, pro-westers.

Bij klinkerbotsing (zie regel 58) komt er na pro- altijd een streepje: pro-islamitisch. Pro betekent dan letterlijk 'voor'. Na co-, de-, pre- en re- komt er bij klinkerbotsing een streepje als het voorvoegsel nog een herkenbare letterlijke betekenis heeft:

co- (‘mede’): co-ouder, co-existentie

de- (‘ont-’): de-escaleren

pre- (‘voorafgaand’): pre-embryo

re- (‘her-’, ‘opnieuw’): re-integratie, arbeidsre-integratie

Is die letterlijke betekenis niet of niet duidelijk meer aanwezig, dan staat er een trema op de klinker na het voorvoegsel: coëfficiënt, coördinatie, preëminent, reïncarnatie, reünie.

Engelse leenwoorden krijgen bij klinkerbotsing altijd een streepje na de- en re-: de-icen, re-engineering.

Wie een streepje bij klinkerbotsing na een voorvoegsel als co-, de- of re- te nadrukkelijk vindt, kan in sommige gevallen ook een trema gebruiken (zoals dat lange tijd de regel was):

- coëxistentie, coöptatie

- deëscaleren, deïnstallatie

- reëngageren, reïntegratie, arbeidsreïntegratie

Er zijn ook voorvoegsels waarbij in het geval van klinkerbotsing altijd een trema wordt gebruikt. Het gaat met name om bi, di, tri en andere van oorsprong Latijnse of Griekse telwoorden die als voorvoegsel worden gebruikt: biënnale, triënnium, diëresis, tetraëder.