26. Apostrof bij meervoud en de bezitsvorm: ’s
Na een enkele lange klinker komt er een apostrof voor de meervouds- of bezits-s.
nota’s, azalea’s, ski’s, auto’s, menu’s, lolly’s
Mimi’s truitje, Tutu’s kleding, baby’s flesje
Apostrof bij de meervoudsvorm
Een woord dat in het enkelvoud eindigt op een (enkele) a, i, o, u of y, krijgt een apostrof vóór de meervoudsuitgang s: nota's, auto's. De apostrof voorkomt dat de lange klinker in een gesloten lettergreep komt te staan en dus kort zou worden.
Er wordt geen apostrof gebruikt na de toonloze [e] (garages), na de é (cafés), na twee of meer klinkertekens in één lettergreep (televisies) en na medeklinkers (knikkers). Meer voorbeelden: tantes, etuis, dominees, cadeaus, merels. Na de h is ook geen apostrof nodig: ayatollahs, maar voor de duidelijkheid wordt die wel gebruikt in oh’s en ah’s.
Engelse leenwoorden die op -y eindigen, krijgen een ‘Nederlands’ meervoud: baby’s, hobby’s, reply’s (niet zoals in het Engels babies, hobbies, replies), met uitzondering van decennia-aanduidingen als twenties en sixties. Woorden die van zichzelf op -ie eindigen, krijgen uiteraard wel een meervoud op -ies: hippies, wuppies, yuppies.
Er komt geen apostrof na de combinaties ay, ey, oy en uy (want dat zijn twee klinkers in dezelfde lettergreep): essays, diskjockeys, liftboys en wiseguys.
Eindigt een woord op een (enkele) e die geen accent aigu krijgt maar wel als [ee] moet worden uitgesproken, dan komt er een apostrof: aloë’s, facsimile’s. Zie voor de apostrof in het meervoud van afkortingen (cd's) regel 29.
Apostrof bij de bezitsvorm
Een woord dat in het enkelvoud eindigt op een (enkele) a, i, o, u of y, krijgt een apostrof vóór de s van de bezitsvorm: Anna's kat, Kiki's vis, Coby's broer. De apostrof voorkomt dat de lange klinker in een gesloten lettergreep komt te staan en dus kort zou worden (zie regel 2b).
Er wordt geen apostrof gebruikt bij de bezitsvorm als de naam eindigt op een medeklinker: Dutrouxs misdaden, Karels kat, Machtelds hond.
Ook als de naam eindigt op een toonloze [e], een é, een tweeklank of een klinkerklank met een h, wordt de apostrof in principe niet gebruikt: Annes fiets, Renés tas, Annies brommer, Thieus verloving, Geertruis examen, Disneys tekenfilms, Komrijs gedichten, Sarahs atlas. In Enschede’s geschiedenis komt wel een apostrof, omdat er een e wordt geschreven die als [ee] moet worden uitgesproken.
Eindigt een naam op een e die niet wordt uitgesproken, bijvoorbeeld Jane, dan komt er in de bezitsvorm een vaste s: Janes boeken. Dat geldt niet als de laatste klank een s-klank is (Maurice’ zoon, zie regel 27).
Engelse begrippen als bull’s eye, writer’s block, collector’s item en director’s cut behouden hun Engelse schrijfwijze, dus met apostrof.
Let op: in woordcombinaties als iets fris, iets fantastisch en niets curieus staat geen apostrof.
Alternatief -- niet officieel, wel gangbaar
Sinds jaar en dag is het in de praktijk gebruikelijk om na namen een apostrof te zetten voor de bezits-s, ook als die voor de uitspraak niet nodig is. Dan komt de eigennaam duidelijker naar voren: Google's macht, Van Nelle's koffie, Ine's rapport, Jane's boeken, Radar's onderzoek, Lee's medaille.