Een trema op een klinker geeft aan dat daar een nieuwe lettergreep begint en de klinker dus niet samen met de vorige één klank vormt. Wanneer klinkers die samen als één klank uitgesproken zouden kunnen worden juist apart van elkaar moeten worden uitgesproken, is er sprake van 'klinkerbotsing'. In niet-samengestelde woorden komt dan een trema.

egoïsme, reünie

Het trema kan alleen voorkomen in de volgende veertien klinkercombinaties:

aa – Kanaän

ae – Israël

ai – cocaïne

au – Kapernaüm

ee – reële

ei – beïnvloeden

eu – reünie

ie – financiën

oe – poëzie, havoër

oi – egoïsme

oo – zoölogie

ou – Alcinoüs

ui – ruïne

uu – vacuüm

Het trema wordt niet gebruikt op lettercombinaties die één klank weergeven. Enkele voorbeelden:

ae – aerobics, maestro

ai – arbitrair, balalaika, mais en maizena (maar maïs en maïzena mogen ook, omdat de a en de i hier ook apart kunnen worden uitgesproken)

oi – hoi, tabloid

Het trema is alleen nodig voor de veertien hiervoor gegeven combinaties, dus niet voor lettercombinaties als ao, ea, eo, ii, oa en ue. Daarbij bestaat immers geen kans op een verkeerde uitspraak, omdat ze in het Nederlands niet als één klank kunnen worden uitgesproken: chaos, beamen, geopend, kopiist, koala, evalueren. Ook de combinaties e+ij, ij+e, ij+i, y+e en y+i krijgen geen trema: geijkt, vrijen, uitdijing, flyeren, hobbyisme.

Sommige leenwoorden onttrekken zich aan deze regel; zie daarvoor regel 23. Zie verder regel 58 en regel 59 voor klinkerbotsingen die te maken hebben met het samenvoegen van woorden (auto-inbraak) en het gebruik van voorvoegsels (co-ouderschap).

Ook in de niet-samengestelde woorden mavoër, havoër e.d. komt er volgens de hierboven beschreven regel een trema vanwege klinkerbotsing. Hbo'er, vmbo'er en vwo'er zijn volgens de officiële regels echter met een apostrof (zie regel 29). Het is in de praktijk gangbaar om al deze woorden op dezelfde manier, met apostrof, te schrijven. De Spellingwijzer geeft daarom ook mavo'er, havo'er, enz.